Łódzkie tramwaje i autobusy

Tabor tramwajowy
Strona główna

Wagon doczepny U104
1910 - 1961

 

Doczepa U104 - 1151 w składzie tramwaju linii 45 na krańcówce Północna. Foto Peter Boehm, ze zbiorów Łukasza Stefańczyka; 08.1958 r.
Typ: U104
Producent: Rosyjsko-Bałtycka Fabryka Wagonów "Feniks", Ryga.
Lata budowy: 1909-1911
Ilość pojazdów: 34
Pierwszy przydział: ŁWEKD (zajezdnie Helenówek i Chocianowice)
Ostatni przydział: MPK-Łódź (zajezdnie Dąbrowskiego, Chocianowice, Helenówek)
Data wpisu pierwszego pojazdu: 01.1910 r.
Data skreślenia ostatniego pojazdu: 13.11.1961 r.

Długość: 7800 mm
Szerokość: 1980 mm
Wysokość: 3233 mm
Ciężar własny: 5500 kg

PODWOZIE
Wagon bezwózkowy. Nadwozie opierało się na kratownicy nośnej, wykonanej ze stalowych kształtowników walcowanych. Zestawy kołowe podwozia ułożyskowane były w maźnicach i odsprężynowane za pomocą resorów piórowych.
Liczba osi:
2
Rozstaw osi: 1800 mm
Średnica kół tocznych: 800 mm
Hamulce:
-
ręczny do umiejscawiania (uruchamiany korbą)
- elektryczny tarczowy (solenoid)

NADWOZIE

Konstrukcja nadwozia była drewniana. Poszycie boczne z blach stalowych o grubości 2 mm. Przedział pasażerski pięciookienny. Okna w drewnianych ramach otwierane były przesuwnie do dołu. Przedział oddzielały od pomostów ścianki działowe z drzwiami przesuwnymi. Pomosty fabrycznie nie były oszklone.

Dach: drewniany, beczkowaty, pokryty specjalnym płótnem impregnowanym farbą. 
Podłoga: drewniana
Ogrzewanie: brak
Oświetlenie: -
Wentylacja: cztery wywietrzniki w dachu oraz boczne okna przesuwne do dołu.

Ilość miejsc siedzących: 20
Ilość miejsc stojących: 14
Drzwi: na pomostach brak, między pomostami a przedziałem pasażerskim jednoskrzydłowe drzwi przesuwne (2 szt.)
Siedzenia: ławki drewniane montowane wzdłuż okien przedziału pasażerskiego

W 1909 roku Łódzkie Wąskotorowe Elektryczne Koleje Dojazdowe (ŁWEKD) złożyły zamówienie w Rosyjsko-Bałtyckiej Fabryce Wagonów w Rydze na budowę 17 wagonów silnikowych i 34 doczepnych. Zakupiono je w związku z otwarciem trzech nowych linii podmiejskich do Aleksandrowa Łódzkiego, Konstantynowa Łódzkiego i Rudy Pabianickiej.
Doczepy trafiły do zajezdni Chocianowice, Brus i Helenówek. W styczniu 1910 roku wyjechały po raz pierwszy na trasy. Pierwsze lata służby ujawniły wadę jaką była słaba wentylacja wnętrza. Podczas remontów na dachu każdego wagonu montowano cztery okrągłe wywietrzniki. W latach 20. XX wieku dla zwiększenia bezpieczeństwa podróżnych, rozpoczęto montować na pomostach wysokie drzwiczki ażurowe, wykonane z nitowanych żelaznych płaskowników.
W okresie okupacji wagony przemalowano na żółto (pas okienny) i niebiesko (burty). W tych barwach jeździły do początku lat 50. XX wieku.
 

 

Pamiątkowa zdjęcie przy nowych wagonach U104.
Łódź, zajezdnia Helenówek.
Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź; ok. 1912 r.
 

 

Wagony doczepne U104 - 127 i GE - 104.
Łódź, zajezdnia Helenówek.
Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź; ok. 1912 r.
 

 

Doczepa U104 - 145 w składzie pociągu specjalnego.
Łódź, krańcówka na pl. Reymonta.
Foto: Walter Genewein. Ze zbiorów MKM MPK-Łódź; 1.06.1943 r.
 

 

Skład wagonów U104 na linii tuszyńskiej
Łódź, krańcówka na pl. Reymonta.
Foto: Walter Genewein. Ze zbiorów MKM MPK-Łódź; 9.06.1943 r.
 

W 1948 roku, po zjednoczeniu przedsiębiorstw KEŁ i ŁWEKD, wagony U104 zaczęły kursować również na liniach miejskich. W latach 50. przemalowano je na kremowo (pas okienny) i czerwono (burty). W części wagonów zmieniono konstrukcję dachu na pomostach. Płaskie daszki zastąpiono owalnymi, które wizualnie tworzyły całość z beczkowatym dachem przedziału pasażerskiego. Część wagonów otrzymała również oszklone pomosty i drewniane drzwiczki. W przedziałach pasażerskich otwierane pozostawiono tylko skrajne okna. Ostatnią zmianę wprowadzono we wszystkich U104. Poniżej tabela z przydziałem wagonów w 1957 roku.
 

zajezdnia

ilość numery taborowe
I Tramwajowa

2

1123, 1129
II Dąbrowskiego

3

1122, 1126, 1128
III Chocianowice

14

1106, 1108, 1109, 1111, 1112, 1125, 1130 1141, 1142, 1144, 1148, 1149, 1153, 1154
IV Brus

2

1124, 1135
V Helenówek

9

1107, 1121, 1127, 1132, 1133, 1143, 1147 1150, 1151
Doczepy U104 wycofano z ruchu w latach 1956 - 1961. Ostatnie z numerami 1126, 1127, 1132, 1147, 1151 i 1154 skreślono z inwentarza 13.11.1961 roku.
 

Skład 2N2 + U104 - 1133.
Łódź. Krańcówka wschodnia Żabienicec.
Foto: Peter Boehm, ze zbiorów Łukasza Stefańczyka; 08.1958 r.
 

 

Skład wagonów U104 na linii tuszyńskiej. Obok skład 5N na linii pabianickiej. Łódź, ulica Pabianicka.
Foto: Peter Boehm, ze zbiorów Łukasza Stefańczyka; 08.1958 r.
 

 

Skład 2N2 + Lilpop LRL + U104 - 1151 na linii 45.
Łódź, krańcówka Północna.
Foto: Peter Boehm, ze zbiorów Łukasza Stefańczyka; 08.1958 r.
 

 

Skład Lilpop II - 134 + U104 na linii 18.
Łódź, krańcówka Widzew.
Foto: Peter Boehm, ze zbiorów Łukasza Stefańczyka; 08.1958 r.

 

Po wycofaniu z eksploatacji większość nadwozi trafiło do ośrodka wypoczynkowego MPK w Teofilowie koło Spały. Przez kilkanaście lat pełniły tam rolę domków letniskowych, a następnie część z nich zakupili okoliczni mieszkańcy. Niektóre doczekały XXI wieku. W dniu 23 czerwca 2017 r. członkowie Klubu Miłośników Starych Tramwajów sprowadzili do Zajezdni Muzealnej Brus wagon 1143, który przez 56 lat pełnił rolę altanki działkowej.
 

 

Doczepa U104 jako poczekalnia na przystanku PKS.
Foto: ze zbiorów Wojciecha Dębskiego.
Pierwsza połowa lat 60. XX w.

 

Doczepa U104 - 1147 jako altanka na działce.
Foto: Wojciech Dębski; 15.03.2003 r.
 

     
     

 

 

Doczepa U104 - 1125 na terenie dawnego sadu.
Foto: Wojciech Dębski; 11.04.2008 r.

   
 

Stany inwentarzowe

Rok

Stan na koniec roku

Wpisano sztuk

Numery taborowe pojazdów przyjętych na inwentarz

Skreślono sztuk

Numery taborowe pojazdów skreślonych z inwentarza

1910 28 28

121 - 130, 132, 133, 135, 141 - 154

-  
1911 34 6

106 - 112

-  
1912 34 -   -  
1913 34 -   -  
1914 34 -

 

-  
1915 34 -   -  
1916 34 -   -

 

1917 34 -   -

 

1918 34 -   -  
1919 34 -   -  
1920 34 -

 

-  
1921 34 -   -  
1922 34 -   -

 

1923 34 -   -  
1924 34 -   -  
1925 34 -   -  
1926 34 -   -  
1927 34 -   -  
1928 34 -   -  
1929 34 -   -  
1930 34 -   -  
1931 34 -   -  
1932 34 -   -  
1933 34 -   -  
1934 34 -   -  
1935 34 -   -  
1936 34 -   -  
1937 34 -      
1938 34 -      
1939 34 -      
1940 34 -      
1941 34 -      
1942 34 -      
1943 34 -      
1944 34 -      
1945 34 -      
1946 34 -      
1947 34 -      
1948 34 -   -

 

 W 1948 r. wagony otrzymały czterocyfrową numerację. Dodano z przodu cyfrę 1.

1949 34 -

 

-  
1950 34 -   -  
1951 34 -   -  
1952 34 -   -  
1953 34 -   -  
1954 34 -   -  
1955 34 -   -

 

1956 33 -   1

1110

1957 31 -

 

2

1145, 1152

1958 31 -   -

 

1959 29 -   2

1135, 1142

1960 20 -   9

1106, 1108, 1109, 1111, 1129, 1141, 1148, 1149, 1153

1961 - -   20

1107, 1112, 1121, 1122, 1123, 1124, 1125, 1126, 1127, 1128, 1130, 1132, 1133, 1143, 1144, 1146, 1147, 1150, 1151, 1154

Tabor tramwajowy
Strona główna
 

Strona utworzona 08.04.2008

©
Wojciech Dębski
 Rozpowszechnianie oraz publikacja materiałów zawartych na tej stronie wyłącznie za zgodą autora.