Łódzkie tramwaje i autobusy

Krańcówki tramwajowe
Strona główna

Krańcówki tramwajowe w Lutomiersku

 
Krańcówka Lutomiersk w latach 1929 - 1931

 

Grupa akcjonariuszy przy wagonie GE58 "Berlinka" na końcowym przystanku linii lutomierskiej.
Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź; 1929 r.
            
Nazwa krańcówki: Lutomiersk
Rodzaj: mijanka
Początek eksploatacji: 1 lipca 1929 r.
Koniec eksploatacji: wrzesień 1931 r.
Linie:
"Łódź - Lutomiersk"

 

Linię tramwajową z Konstantynowa Łódzkiego do Lutomierska uruchomiono w dniu 1 lipca 1929 roku. Początkowo trasa kończyła się przed rzeką Ner, w rejonie rozwidlenia dróg do Lutomierska, Kazimierza i Aleksandrowa Łódzkiego. Krańcówka w formie mijanki funkcjonowała do września 1931 roku. Z tego okresu znana jest tylko jedna fotografia - przedstawiona powyżej.
Położenie pierwszej krańcówki nie jest dokładnie znane. Wybudowano ją na wysokości obecnego przystanku "Klasztor" lub  kilkaset metrów dalej, w miejscu mijanka na ul. Kilińskiego w Kazimierzu. Po wybudowaniu mostu nad Nerem trasę wydłużono.
 

 

GT6 - 47 na przystanku "Klasztor".
Prawdopodobnie miejsce pierwszej lutomierskiej krańcówki.

Foto: Wojciech Dębski; 29.06.2010 r.
 

 

GT6 - 1072 + 1147 na mijance Kilińskiego w Kazimierzu.
Foto: Wojciech Dębski; 11.06.2016 r.

 

Krańcówka Lutomiersk w latach 1931 - 1945
 
Lutomiersk. Krańcówka na ul. Kościuszki w okresie II wojny światowej. Foto: ze zbiorów Krzysztofa Lipnika
 
Nazwa krańcówki: Lutomiersk
Rodzaj: mijanka
Początek eksploatacji: wrzesień 1931 r.
Koniec eksploatacji: 1945
Linie:
"Łódź - Lutomiersk"
 

We wrześniu 1931 roku po wybudowaniu mostu nad rzeką Ner trasę wydłużono o dwa przystanki, a krańcówkę zlokalizowano w samym centrum Lutomierska. Tramwaje jechały dzisiejszymi ulicami Zieloną, placem Jana Pawła II do ulicy Kościuszki, gdzie znajdowała się mijanka końcowa. Do jej budowy zastosowano szyny typu kolejowego, które ułożono na drewnianych podkładach w jezdni utwardzonej polnym kamieniem. Sieć trakcyjną typu płaskiego podwieszono do stalowo-kratownicowych słupów. Przez wiele lat elektryczne były tylko tramwaje. Sam Lutomiersk zelektryfikowano dopiero w pierwszej połowie lat 50. XX wieku.
 

Rysunek z układem torów na krańcówce w Lutomiersku z lat 1931 - 1945. Na mapce podano współczesne nazwy ulic i placu.
 

 

Końcowy fragment mijanki na ul. Kościuszki w Lutomiersku.
Foto: ze zbiorów Wojciecha Dębskiego; ok. 1943 r.

 

 

Fragment ulicy Kościuszki w Lutomiersku. Miejsce dawnej krańcówki.
Foto: Wojciech Dębski; 19.04.2016 r.

 

Krańcówka Lutomiersk, plac Jana Pawła II
 
Skład 5N - 32 + 5ND - 644 + 5ND na pętli pl. Zwycięstwa (obecnie Jana Pawła II) w Lutomiersku.
Foto: Hans Lehnhart, ze zbiorów Dariusza Walczaka; ok. 1975 r.
 
Nazwa krańcówki: Lutomiersk
Rodzaj: pętla lewostronna
Początek eksploatacji: 1945
Koniec eksploatacji: czynna
Linie:
43B (od 2017), 43 (1956 - 2017)
 

Pętlę tramwajową wokół placu Zwycięstwa (obecnie pl. Jana Pawła II) wybudowano w 1945 roku. Przystanek zlokalizowano w południowo-zachodniej części placu i funkcjonuje on w tym miejscu do chwili obecnej. Początkowo tramwaje objeżdżały pętlę w odwrotnym kierunku niż obecnie.
Szyny ułożono na drewnianych podkładach. Nawierzchnia placu utwardzona była polnym kamieniem. Jej ostatnie fragmenty w obrębie pętli zniknęły pod warstwą asfaltu dopiero w 2006 roku. Pętla eksploatowana jest do chwili obecnej przez tramwaje linii 43B.
 

Rysunek z układem torów pętli w Lutomiersku. Na mapce współczesne nazwy ulic i placu.
 

 

Lutomiersk, ul. Zielona. W głębi 803N - 7 odjechał w kierunku Łodzi.
Foto: Wojciech Dębski; 04.1994 r.
 

 

803N - 7 na linii 43 wyrusza w kierunku Łodzi.
Lutomiersk, pl. Zwycięstwa.
Foto: Wojciech Dębski; 07.1995 r.
 

 

Lutomiersk, ul. Zielona. GT6 - 47 na linii 43 odjeżdża w kierunku Łodzi.
Foto: Wojciech Dębski; 17.01.2007 r.
 

 

Lutomiersk. Widok na krańcówkę z ul. Kilińskiego.
Foto: Wojciech Dębski; 2.06.2008 r.


 

 

803N - 2 na linii 43 zbliża się do przystanku do przystanku końcowego.
Krańcówka Lutomiersk, pl. Jana Pawła II.
Foto: Łukasz Stefańczyk; 24.07.2011 r.
 

 

Skład historycznych wagonów 5N - 337 + 644 na linii 43. Lutomiersk, pl. Jana Pawła II.
Foto: Wojciech Dębski; 28.07.2013 r.

 

   

805Na - 1291 na linii 43.
Krańcówka Lutomiersk, pl. Jana Pawła II.
Foto: Wojciech Dębski; 17.06.2016 r.

   

 

 

 

 

Krańcówki tramwajowe
Strona główna

 

Strona utworzona 24.01.2012

©
Wojciech Dębski
 Rozpowszechnianie oraz publikacja materiałów zawartych na tej stronie wyłącznie za zgodą autora.