Krańcówki
tramwajowe w Konstantynowie Łódzkim |
|
|
Krańcówka
Konstantynów w latach 1910 - 1954 |
|
 |
Krańcówka
tramwajowa na Małym Rynku (pl. Kościuszki) w Konstantynowie
Łódzkim. Wagon GE58 "Berlinka" - 12 z doczepą.
Foto ze zbiorów MKM MPK-Łódź; ok. 1912 r.
|
Nazwa krańcówki: Konstantynów
Rodzaj: mijanka
Początek eksploatacji: 17 grudnia 1910 r.
Koniec eksploatacji:
16 sierpnia 1954 r. (w godzinach
porannych i wieczornych do 08 grudnia 1971 r.)
Linie:
"Łódź - Konstantynów"
(1910 - 1954) |
|
|
Linię tramwajową z Łodzi do Konstantynowa
Łódzkiego uruchomiono 17 grudnia 1910 roku. Tramwaje
kończyły trasę na Małeym Rynku
(obecnie plac Kościuszki). Tu znajdowała się mijanka na
której manewrowały wagony. Obok wzniesiono murowaną
poczekalnię. Sieć trakcyjna była przystosowana do
rolkowych odbieraków prądu i podwieszona do drewnianych
słupów. Przez kilkanaście lat tramwajarze oprócz
przepinania wagonów musieli również obracać odbieraki
zgodnie z kierunkiem jazdy. W drugiej połowie lat 20. XX
wieku tramwaje podmiejskie wyposażono w pantografy.
W 1929 r. trasę wydłużono do Lutomierska, wciąż jednak
kursowały tramwaje w relacji Łódź - Konstantynów, które
niezmiennie kończyły trasę na placu Kościuszki.
W sierpniu 1954 roku wybudowano drugą mijankę w Konstantynowie na ulicy 19 Stycznia. Zasadniczo tam
przeniesiono krańcówkę, ale do momentu wybudowania w
1971 roku trójkąta manewrowego, wagony solowe
przyjeżdżające i odjeżdżające we wczesnych godzinach porannych lub
wieczornych często dojeżdżały tylko do pl.
Kościuszki.
W 1971 roku definitywnie zlikwidowano w tym
miejscu krańcówkę. Mijankę
eksploatowano do 2 czerwca 2002 roku. Dzień później
rozpoczęto remont torowisko, w trakcie którego ją
zlikwidowano.
Nieznane są dokładne parametry mijanki z pierwszych lat eksploatacji. W
latach powojennych jej długość między rozjazdami wynosiła 97,5 m.
|
 |
|
|
Uroczystość
otwarcia linii konstantynowskiej na Małym Rynku. Wagon GE58
"Berlinka" - 7.
Foto: ze
zbiorów MKM MPK-Łódź; 17.12.1910 r.
|
|
|
|
Krańcówka
Konstantynów w latach 1954 - 1971 |
|
Nazwa krańcówki: Konstantynów
Rodzaj: mijanka
Początek eksploatacji: 16 sierpnia 1954 r.
Koniec eksploatacji:
8 grudnia
1971 r.
Linie:
"Łódź - Konstantynów"
(1954 - 1959), 43bis (1959 - 1971) |
|
|
16 sierpnia
1954 roku na ulicy 19 Stycznia oddano do użytku drugą mijankę i
przeniesiono tam krańcówkę dla tramwajów kursujących z Łodzi
do Konstantynowa. Mijanka
była oddalona od tej na placu Kościuszki o 685 m. Przez 17 lat
tramwaje manewrowały na odcinku między placem Wolności, a ulicą 8
Marca (część porannych i wieczornych kursów wciąż odbywała
się do placu Kościuszki).
W 1971 roku krańcówkę przeniesiono
kilkadziesiąt metrów dalej na nowo wybudowany trójkąt
manewrowy. Ponad stu metrowy odcinek mijanki został
zachowany i połączony z nowym układem torów trójkąta.
|
 |
|
Rysunek orientacyjny mijanki na ul. 19 Stycznia w latach
1954 - 1971.
|
 |
|
|
803N - 6 na
linii 43 bis dojeżdża do trójkąta manewrowego.
W latach 1954 - 1971 w tym miejscu
przepinano wagony na ówczesnej krańcówce.
Foto: Wojciech Dębski; 14.07.1997 r.
|
|
|
|
Krańcówka
Konstantynów, plac Wolności. |
|
 |
5N - 4081 + 5ND
na linii 43 bis i Ikarus 260 - 5307 na linii Z1. Trójkąt
manewrowy na pl. Wolności.
Foto: Thomas Meyer, ze zbiorów Wojciecha Dębskiego; 1989 r. |
|
Nazwa krańcówki: Konstantynów
Rodzaj: trójkąt manewrowy
Początek eksploatacji: 8 grudnia 1971 r.
Koniec eksploatacji:
czynny
Linie: 43A (od 2017), N9 (od 2016), 43bis (1971 -
2012),
9 (2012 - 2017) |
|
|
Trójkąt manewrowy na placu
Wolności oddano do eksploatacji 8 grudnia 1971 roku w
godzinach popołudniowych. Przeniesiono tam krańcówkę z
ulicy 19 Stycznia. Tym samym na linii 43bis zakończyły
się manewry związane z przepinaniem wagonów.
Obok przystanku wybudowano poczekalnię, kiosk i WC
(dokładna data budowy jest nieznana). Zawracanie na
nowej krańcówce trwało znacznie krócej niż dotychczas.
Pusty skład ruszał z przystanku przy placu Wolności w
kierunku Lutomierska i zatrzymywał się za zwrotnicą.
Następnie cofał się na przystanek dla wsiadających.
Manewr ten zabezpieczał konduktor (po 1980 roku dodatkowy
pracownik). Wyjazd w kierunku Łodzi odbywał się już z
pasażerami.
Od 1 lipca 1980 roku wycofano na liniach 43 i 43bis
składy trzywagonowe i wprowadzono pełną samoobsługę. W
latach 1990 i 1991 miejsce wozów dwuosiowych zajęły
przegubowe GT6 i 803N. W 1994 roku obsługę linii i 43 i 43bis przejęła Spółka "Tramwaje Podmiejskie".
|
 |
|
Rysunek orientacyjny z układem torów na trójkącie manewrowym
w latach 1971 - 2000. |
|
 |
|
 |
5N - 44 z
doczepami 5ND w skróconej relacji linii 43 podczas cofania
na trójkącie manewrowym.
Foto: Zbigniew Szafrański; 06.1980 r.
|
|
5N - 4050 + 5ND na linii 43 bis na trójkącie manewrowym.
Foto: Joachim Grimm; 09.1990 r.
Ze zbiorów Łukasza Stefańczyka.
|
 |
|
 |
GT6 - 42
odstawiony na trójkącie jako rezerwa.
Foto: Wojciech Dębski; 7.11.1996 r.
|
|
803N - 6 na
linii 43 bis wyjeżdża z trójkąta w kierunku Łodzi.
Foto: Wojciech Dębski; 14.07.1997 r.
|
 |
|
 |
GT6 - 47
i 803N - 2 na trójkącie. Wagony odstawione do
rezerwy na czas remontu ul. 19 Stycznia.
Foto: Wojciech Dębski; 17.07.2000 r.
|
|
GT6 - 47 na
linii 43 w relacji Konstantynów - Lutomiersk i GT6 -
42 w rezerwie na trójkącie manewrowym.
Foto: Wojciech Dębski; 01.07.2001 r.
|
|
10 lipca 2000 roku rozpoczęto modernizację ulicy 19 Stycznia
wraz z wymianą torowiska. Na czas remontu trójkąt
wyłączono z eksploatacji. Początkowo plan zakładał
szybkie przywrócenie tramwajów na odcinku Konstantynów -
Lutomiersk, dlatego na trójkącie pozostawiono dwa
wagony: GT6 - 47 i 803N - 2. Ostatecznie prace na całym
odcinku przedłużyły się na tyle długo, że tramwaje na
linię nie wyjechały, a do zajezdni wróciły dość mocno
zdewastowane dopiero 21 października.
Nowy
odcinek pojedynczego toru na ulicy 19 Stycznia (obecnie Jana Pawła
II) wraz z przebudowanym węzłem przy trójkącie oddano do
ruchu liniowego 30 października 2000 roku. Zasady
manewrowania na trójkącie nie uległy zmianie.
31 marca 2012 roku. Spółka "Tramwaje Podmiejskie" ostatni
dzień świadczyła usługi przewozowe. Zakończono również
eksploatację wagonów 803N oraz linii 43 bis, którą od 1
kwietnia zastąpiła linia 9. Obsługę ponownie przejęło MPK-Łódź Spółka z o.o., a na "dziewiątkę"
skierowano składy generacji 805N.
W dniu 5 marca 2016 roku uruchomiono linię N9, która kursuje
w nocy z piątku na sobotę i z soboty na niedzielę. W wyniku
reformy komunikacyjnej od 2 kwietnia 2017 roku trasę na
trójkącie kończy linia 43A
|
 |
|
Rysunek orientacyjny z układem torów na trójkącie manewrowym
po roku 2000.
|
 |
|
 |
803N - 12 na
linii 43bis na trójkącie manewrowym. Wagony 803N jeździły
do Konstantynowa w latach 1990 - 2012.
Foto: Wojciech Dębski; 28.03.2005 r.
|
|
Poczekalnia po
kolejnym odmalowaniu. W 2000 r. zlikwidowano kiosk oraz
znajdujący się na tyłach poczekalni budynek WC.
Foto:
Wojciech Dębski; 11.10.2008 r.
|
 |
|
 |
Linia 9 w
pierwszym dniu eksploatacji do Konstantynowa.
Skład
805Na - 1702 + 1703 wyjeżdża z trójkąta w
kierunku Łodzi.
Foto: Wojciech Dębski; 1.04.2012 r.
|
|
805N-ML (Woltan) 1726 na linii nocnej N9.
Foto: Wojciech Dębski; 7.05.2016 r.
|
 |
|
 |
Skład 805Na - 1612 + 1613 na linii 9.
Trójkąt manewrowy w Konstantynowie.
Foto: Wojciech Dębski; 7.05.2016 r. |
|
GT6 - 1071 i M6S - 302, 328 na linii 43A w trakcie
manewrów na trójkącie.
Foto: Wojciech Dębski; 20.04.2017 r. |
|
|