Łódzkie tramwaje i autobusy

Krańcówki tramwajowe
Strona główna

Krańcówki tramwajowe w Konstantynowie Łódzkim

 
Krańcówka Konstantynów w latach 1910 - 1954

 

Krańcówka tramwajowa na Małym Rynku (pl. Kościuszki) w Konstantynowie Łódzkim. Wagon GE58 "Berlinka" - 12 z doczepą.
Foto ze zbiorów MKM MPK-Łódź; ok. 1912 r.
 
Nazwa krańcówki: Konstantynów
Rodzaj: mijanka
Początek eksploatacji: 17 grudnia 1910 r.
Koniec eksploatacji:
16 sierpnia 1954 r. (w godzinach porannych i wieczornych do 08 grudnia 1971 r.)
Linie:
"Łódź - Konstantynów" (1910 - 1954)
 

Linię tramwajową z Łodzi do Konstantynowa Łódzkiego uruchomiono 17 grudnia 1910 roku. Tramwaje kończyły trasę na Małeym Rynku (obecnie plac Kościuszki). Tu znajdowała się mijanka na której manewrowały wagony. Obok wzniesiono murowaną poczekalnię. Sieć trakcyjna była przystosowana do rolkowych odbieraków prądu i podwieszona do drewnianych słupów. Przez kilkanaście lat tramwajarze oprócz przepinania wagonów musieli również obracać odbieraki zgodnie z kierunkiem jazdy. W drugiej połowie lat 20. XX wieku tramwaje podmiejskie wyposażono w pantografy.
W 1929 r. trasę wydłużono do Lutomierska, wciąż jednak kursowały tramwaje w relacji Łódź - Konstantynów, które niezmiennie kończyły trasę na placu Kościuszki.
 
W sierpniu 1954 roku wybudowano drugą mijankę w Konstantynowie na ulicy 19 Stycznia. Zasadniczo tam przeniesiono krańcówkę, ale do momentu wybudowania w 1971 roku trójkąta manewrowego, wagony solowe przyjeżdżające i odjeżdżające we wczesnych godzinach porannych lub wieczornych często dojeżdżały tylko do pl. Kościuszki.
W 1971 roku definitywnie zlikwidowano w tym miejscu krańcówkę. Mijankę eksploatowano do 2 czerwca 2002 roku. Dzień później rozpoczęto remont torowisko, w trakcie którego ją zlikwidowano.
Nieznane są dokładne parametry mijanki z pierwszych lat eksploatacji. W latach powojennych jej długość między rozjazdami wynosiła 97,5 m.
 

   

Uroczystość otwarcia linii konstantynowskiej na Małym Rynku. Wagon GE58 "Berlinka" - 7.
Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź; 17.12.1910 r.
 

   
Krańcówka Konstantynów w latach 1954 - 1971
 
Nazwa krańcówki: Konstantynów
Rodzaj: mijanka
Początek eksploatacji: 16 sierpnia 1954 r.
Koniec eksploatacji:
8 grudnia 1971 r.
Linie:
"Łódź - Konstantynów" (1954 - 1959), 43bis (1959 - 1971)
 

16 sierpnia 1954 roku na ulicy 19 Stycznia oddano do użytku drugą mijankę i przeniesiono tam krańcówkę dla tramwajów kursujących z Łodzi do Konstantynowa. Mijanka była oddalona od tej na placu Kościuszki o 685 m. Przez 17 lat tramwaje manewrowały na odcinku między placem Wolności, a ulicą 8 Marca (część porannych i wieczornych kursów wciąż odbywała się do placu Kościuszki).
W 1971 roku krańcówkę przeniesiono kilkadziesiąt metrów dalej na nowo wybudowany trójkąt manewrowy. Ponad stu metrowy odcinek mijanki został zachowany i połączony z nowym układem torów trójkąta.
 

 
Rysunek orientacyjny mijanki na ul. 19 Stycznia w latach 1954 - 1971.
 
   

803N - 6 na linii 43 bis dojeżdża do trójkąta manewrowego. W latach 1954 - 1971 w tym miejscu przepinano wagony na ówczesnej krańcówce.
Foto: Wojciech Dębski; 14.07.1997 r.

 

   
Krańcówka Konstantynów, plac Wolności.
 
5N - 4081 + 5ND na linii 43 bis i Ikarus 260 - 5307 na linii Z1. Trójkąt manewrowy na pl. Wolności.
Foto: Thomas Meyer, ze zbiorów Wojciecha Dębskiego; 1989 r.
 
Nazwa krańcówki: Konstantynów
Rodzaj: trójkąt manewrowy
Początek eksploatacji: 8 grudnia 1971 r.
Koniec eksploatacji:
czynny
Linie: 43A (od 2017), N9 (od 2016), 43bis (1971 - 2012),
9 (2012 - 2017)
 

Trójkąt manewrowy na placu Wolności oddano do eksploatacji 8 grudnia 1971 roku w godzinach popołudniowych. Przeniesiono tam krańcówkę z ulicy 19 Stycznia. Tym samym na linii 43bis zakończyły się manewry związane z przepinaniem wagonów. 
Obok przystanku wybudowano poczekalnię, kiosk i WC (dokładna data budowy jest nieznana). Zawracanie na nowej krańcówce trwało znacznie krócej niż dotychczas. Pusty skład ruszał z przystanku przy placu Wolności w kierunku Lutomierska i zatrzymywał się za zwrotnicą. Następnie cofał się na przystanek dla wsiadających. Manewr ten zabezpieczał konduktor (po 1980 roku dodatkowy pracownik). Wyjazd w kierunku Łodzi odbywał się już z pasażerami.
Od 1 lipca 1980 roku wycofano na liniach 43 i 43bis składy trzywagonowe i wprowadzono pełną samoobsługę. W latach 1990 i 1991 miejsce wozów dwuosiowych zajęły przegubowe GT6 i 803N. W 1994 roku obsługę linii i 43 i 43bis przejęła Spółka "Tramwaje Podmiejskie".
 

 
Rysunek orientacyjny z układem torów na trójkącie manewrowym w latach 1971 - 2000.
 
 

5N - 44 z doczepami 5ND w skróconej relacji linii 43 podczas cofania na trójkącie manewrowym.
Foto: Zbigniew Szafrański; 06.1980 r.

 

 

5N - 4050 + 5ND na linii 43 bis na trójkącie manewrowym.
Foto: Joachim Grimm; 09.1990 r.
Ze zbiorów Łukasza Stefańczyka.
 

 

GT6 - 42 odstawiony na trójkącie jako rezerwa. 
Foto: Wojciech Dębski; 7.11.1996 r.
 

 

803N - 6 na linii 43 bis wyjeżdża z trójkąta w kierunku Łodzi. Foto: Wojciech Dębski; 14.07.1997 r.
 

 

GT6 - 47 i 803N - 2 na trójkącie. Wagony odstawione do rezerwy na czas remontu ul. 19 Stycznia.
Foto: Wojciech Dębski; 17.07.2000 r.
 

 

GT6 - 47 na linii 43 w relacji Konstantynów - Lutomiersk i GT6 - 42 w rezerwie na trójkącie manewrowym.
Foto: Wojciech Dębski; 01.07.2001 r.
 

10 lipca 2000 roku rozpoczęto modernizację ulicy 19 Stycznia wraz z wymianą torowiska. Na czas remontu trójkąt wyłączono z eksploatacji. Początkowo plan zakładał szybkie przywrócenie tramwajów na odcinku Konstantynów - Lutomiersk, dlatego na trójkącie pozostawiono dwa wagony: GT6 - 47 i 803N - 2. Ostatecznie prace na całym odcinku przedłużyły się na tyle długo, że tramwaje na linię nie wyjechały, a do zajezdni wróciły dość mocno zdewastowane dopiero 21 października.

Nowy odcinek pojedynczego toru na ulicy 19 Stycznia (obecnie Jana Pawła II) wraz z przebudowanym węzłem przy trójkącie oddano do ruchu liniowego 30 października 2000 roku. Zasady manewrowania na trójkącie nie uległy zmianie.
31 marca 2012 roku. Spółka "Tramwaje Podmiejskie" ostatni dzień świadczyła usługi przewozowe. Zakończono również eksploatację wagonów 803N oraz linii 43 bis, którą od 1 kwietnia zastąpiła linia 9. Obsługę ponownie przejęło MPK-Łódź Spółka z o.o., a na "dziewiątkę" skierowano składy generacji 805N.
W dniu 5 marca 2016 roku uruchomiono linię N9, która kursuje w nocy z piątku na sobotę i z soboty na niedzielę. W wyniku reformy komunikacyjnej od 2 kwietnia 2017 roku trasę na trójkącie kończy linia 43A
 

 
Rysunek orientacyjny z układem torów na trójkącie manewrowym po roku 2000.
 

 

803N - 12 na linii 43bis na trójkącie manewrowym. Wagony 803N jeździły do Konstantynowa w latach 1990 - 2012. Foto: Wojciech Dębski; 28.03.2005 r.
 

 

Poczekalnia po kolejnym odmalowaniu. W 2000 r. zlikwidowano kiosk oraz znajdujący się na tyłach poczekalni budynek WC.
Foto: Wojciech Dębski; 11.10.2008 r.

 

 

Linia 9 w pierwszym dniu eksploatacji do Konstantynowa. Skład 805Na - 1702 + 1703 wyjeżdża z trójkąta w kierunku Łodzi.
Foto: Wojciech Dębski; 1.04.2012 r.
 

 

805N-ML (Woltan) 1726 na linii nocnej N9.
Foto: Wojciech Dębski; 7.05.2016 r.


 

 

Skład 805Na - 1612 + 1613 na linii 9.
Trójkąt manewrowy w Konstantynowie.
Foto: Wojciech Dębski; 7.05.2016 r.

 

GT6 - 1071 i M6S - 302, 328 na linii 43A w trakcie manewrów na trójkącie.
Foto: Wojciech Dębski; 20.04.2017 r.

 

Krańcówki tramwajowe
Strona główna

 

Strona utworzona 10.06.2009

©
Wojciech Dębski
 Rozpowszechnianie oraz publikacja materiałów zawartych na tej stronie wyłącznie za zgodą autora.