|
TABOR TRAMWAJOWY
STRONA GŁÓWNA
|
|
Wagon silnikowy 2N1
1950 - 1989
|
|
 |
|
2N1 - 198 na
linii 20. Łódź, pl. Niepodległości. Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź;
1951 r.
|
Typ:
2N1
Producent:
Stocznia Gdańska
Lata budowy: 1950 - 1951
Ilość pojazdów: 48
Pierwszy przydział: MZK Łódź (zajezdnia
Tramwajowa, Dąbrowskiego)
Ostatni przydział: MPK Łódź (zajezdnia
Dąbrowskiego)
Data wpisu pierwszego pojazdu: 20.02.1950 r.
Data skreślenia ostatniego pojazdu: 29.11.1989 r.
Długość: 10400 mm
Szerokość: 2173 mm
Wysokość: 3145 mm
Ciężar własny: 13000 kg
Napęd: elektryczny, zasilany z sieci prądu
stałego o napięciu 600V
PODWOZIE
Rama wózka wykonana była z belek stalowych i
spoczywała na czterech resorach piórowych wspartych na
maźnicach wagonu. Silniki trakcyjne zawieszone
były bezpośrednio do obu osi wózka.
Liczba osi: 2
Liczba wózków: 1
Rozstaw osi wózków: 3000 mm
Średnica kół tocznych: 800 mm
Silnik: Crompton (2 szt.) lub LT-31 (2 szt.)
Moc silnika: 2 x 60kW
Hamulce:
- elektryczny, obsługiwany korbą nastawnika
- ręczny do umiejscawiania, obsługiwany korbą
|
NADWOZIE
Konstrukcja wagonu była całkowicie stalowa, a drewniane
wyposażenie wnętrza było jedynie elementem wykończenia.
Samonośne pudło (wszystkie jego części brały udział w
przenoszeniu naprężeń) spoczywało na czterech resorach
piórowych, wspartych na ramie wózka. Dzięki podwójnemu odresorowaniu nadwozie wagonu miało odczuwać mniejsze
wstrząsy wywołane nierównościami toru.
Poziom podłogi przedziału pasażerskiego znajdował się
wyżej od poziomu na pomostach. Oprócz stopnia, przedział
pasażerski ogradzały od pomostów niewielkie ścianki
działowe.
Podłoga: drewniana, wykończona listwami.
Siedzenia: drewniane ławki jedno- i dwumiejscowe.
Ogrzewanie: elektryczne, grzejniki umieszczone
pod ławkami pasażerów.
Oświetlenie: zasilane bezpośrednio z sieci
napięciem 600 V. Wagon posiadał kilka niezależnych
obwodów po 5 żarówek
Wentylacja: dwa wywietrzniki dachowe oraz uchylne
szybki w bocznych oknach. W wagonach z 1951 r. szyby
przesuwne do dołu.
Stanowisko motorniczego: fabrycznie bez kabiny i
stałego siedzenia.
Odbierak prądu: pantograf nożycowy DG2 (1 szt.).
Od 1970 r. montowano również OTK1.
Liczba miejsc siedzących: 16 (drewniane ławki)
Liczba miejsc stojących: 66
Drzwi: jednoskrzydłowe, przesuwne ręcznie
Liczba drzwi: 4 |
|
Wagon silnikowy typu N po raz pierwszy zaprezentowano
publicznie na Międzynarodowych Targach Poznańskich pod koniec kwietnia 1949 roku. Pierwszy
egzemplarz dla Łodzi nr 181 wyprodukowano w 1950 roku i
wpisano go na inwentarz MPK-Łódź w dniu 20 lutego.
Przez kilka miesięcy był
testowany. Ponoć został lekko rozbity jeszcze przed
wyjazdem na linię, ale fakt ten dość skrzętnie ukryto
przed prasą.
Od kwietnia następowały kolejne dostawy nowych wagonów, a do ruchu liniowego wprowadzono
je 21 lipca 1950 roku na linii 11.
|
 |
|
 |
|
Nowe 2N1
przed inauguracyjnym wyjazdem na linię 11.
Łódź, zajezdnia ul. Tramwajowa.
Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź; 21.07.1950 r.
|
|
2N1 - 197 + Sanok
wyrusza na linię 11.
Pierwszy dzień eksploatacji wagonów 2N1.
Łódź, zajezdnia ul. Tramwajowa.
Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź; 21.07.1950 r.
|
|
|
|
|
Źródło:
"Łódzki Express Ilustrowany" - 22.07.1950 r.
|
|
|
|
Źródło:
"Dziennik Łódzki" - 22.07.1950 r.
|
|
|
|
|
Wśród 45 nowych wagonów 38 było kremowo-niebieskich z
bordowym pasem biegnącym wokół dolnej krawędzi okien. W 1951 roku
rozpoczęto dostawy wagonów kremowo-czerwonych. Przed 1956 rokiem
barwy
ujednolicono, zastępując kolor niebieski czerwonym.
Rodzaje malowania przedstawiono na rysunkach. |
|
|
 |
|
Wagon silnikowy typu 2N1 w wersji
fabrycznej z 1950 roku. Numery: 181 - 210.
|
|
 |
|
Wagon silnikowy
typu 2N1 w wersji fabrycznej z 1951 r.
Kolor niebieski numery: 211 - 216, 221,
222. Kolor czerwony numery: 217 - 220, 223 - 225.
|
Wozy 2N1
z numerami nieparzystymi przydzielono do zajezdni przy ulicy
Tramwajowej, a z numerami parzystymi na Kilińskiego (Dąbrowskiego). Podział
ten po kilku latach
zaczął zanikać, a wagony zaczęto rozdzielać również między innymi zajezdniami. Jeszcze w latach 50. wóz 197 przeniesiono na Helenówek, gdzie
wzorem wagonów podmiejskich zamontowano mu na dachu po dwa
reflektory z każdej strony. Przez kilka lat obsługiwał linie
podmiejskie do
Aleksandrowa, Zgierza i Ozorkowa.
Eksploatacja wagonów szybko ujawniła ich wadę - duże,
jednoskrzydłowe drzwi, które otwierały i zamykały się bardzo
ciężko. Pasażerowie skarżyli się na nie. Zimą często zostawały otwarte i
wyziębiały wnętrze.
Pod koniec 1951 roku zaprojektowano w
łódzkim MPK węższe przednie drzwi, które miały ukrócić
proceder wsiadania z przodu i jednocześnie ułatwić obsługę pasażerom
wysiadającym (przy dużych drzwiach wejściowych był konduktor).
Dokumentacja ta trafiła do
chorzowskiego "Konstalu" i od 1952 roku rozpoczęto już produkcję z wąskimi
przednimi drzwiami. Nowe wagony oznaczono typem 2N2. W wagonach 2N1
przerabiano je podczas remontów kapitalnych jeszcze w latach 50.
|
 |
|
 |
|
2N1 - 186 z
doczepą na linii 7.
Łódź, pl. Niepodległości.
Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź; 1951 r.
|
|
2N1 - 192 z
doczepą na linii 19.
Łódź, skrzyżowanie Gdańska/Kopernika.
Foto: ze zbiorów Wojciecha Dębskiego; 1956 - 1957 r.
|
|
 |
|
 |
|
2N1 - 207 + 5ND po kolizji.
Foto: Marian Linczewski; 16.08.1966 r.
|
|
2N1 - 184 + 5ND -
696 i Lilpop II + Sanok na linii 14.
Łódź, skrzyżowanie Żeromskiego/Świerczewskiego.
Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź; 1968 r.
|
|
|
|
 |
|
Rys. Wojciech
Dębski
|
W wagonach z rocznika 1950 nie przeprowadzono zbyt wielu
zmian konstrukcyjnych. Oprócz zmniejszenia przednich drzwi,
ujednolicono czołowe szyby z pozostałym taborem 2N i 5N. Pełne szyby
zastąpiono dzielonymi.
Pod koniec lat 50.
zaczęto z przodu montować dodatkowe światła pozycyjne oraz lusterka boczne.
W latach 1965 i 1966
przeprowadzono bardziej zaawansowane modernizacje w wagonach z
rocznika 1951. Podczas kompleksowych modernizacji pomostów nadwozia
przebudowywano na wzór 5N. Kolejne modernizacje wykonane w latach 1968 i
1969 były znacznie prostsze i ograniczały się w zasadzie do likwidacji
jednego stanowiska motorniczego oraz drzwi po lewej stronie.
Ciekawostką był wagon nr 405, który sprowadzono w 1970 roku z Bielska-Białej w wersji niemal fabrycznej.
W latach 1970 - 1974 był jedynym liniowym 2N z dużymi drzwiami z przodu.
|
|
|
 |
|
 |
|
2N1 - 222 + 5ND +
5ND na linii 21 i 5N - 180 + 5ND + 5ND.
na linii 5.
Łódź, krańcówka Żabieniec.
Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź; 1968 r.
|
|
2N1 - 200 + 5ND + 5ND na linii 10.
Łódź, ul. Obrońców Stalingradu.
Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź; 1971 lub 1972 r.
|
 |
|
 |
|
2N1 - 205 + 5ND + 5ND na linii 10.
Łódź, ul. Główna przy Piotrkowskiej.
Foto: ze zbiorów Wojciecha Dębskiego; 1972 r.
|
|
Wagony 2N1 212 i
200.
Łódź, zajezdnia Dąbrowskiego.
Foto: ze zbiorów MKM MPK-Łódź; 1972 lub 1973 r.
|
|
W latach 1970 - 1971 zamontowano w kilku wozach
dwukierunkowych hamulce szynowe, gniazda wielokrotnego sterowania
oraz światło stopu. Wewnątrz zlikwidowano podwójne
siedzenia.
Ciekawej modernizacji dokonano w 1975 roku w wagonie 193, który jako jedyny z rocznika 1950
ujednolicono z nadwoziem 5N, pozostawiając jednocześnie
uchylne okienka. Zamontowano w nim również automatyczne drzwi harmonijkowe. Wagon
nie jeździł w ruchu liniowym i od razu przeznaczony
został do nauki jazdy.
Pierwszy 2N1 o numerze 194
wycofano 29 kwietnia 1972 roku i przebudowano na techniczny. Do 1977
roku wycofano wszystkie wozy dwukierunkowe.
W ruchu pozostawiono
kilka wagonów jednokierunkowych, wyposażonych w
automatyczne drzwi harmonijkowe. Ostatni stacjonujący
na Chocianowicach 3216 (ex 216), skreślono z inwentarza
29 listopada 1989 roku.
|
|
 |
|
 |
|
Zmodernizowany 2N1 - 215 + 5ND na linii 5.
Łódź, krańcówka Północna.
Foto: Olle S. Nevenius; 06.1980 r.
|
|
Zmodernizowany 2N1 - 6 + 5ND na linii 24.
Łódź, ul. Struga przy Piotrkowskiej.
Foto: Zbigniew Sławiński; zima 1984/1985
r.
|
|
|
 |
|
Rys. Wojciech
Dębski
|
Po
wycofaniu z eksploatacji kilka wagonów przebudowano na
techniczne. Pozostałe sprzedano lub złomowano. Do czasów
obecnych zachował się zmodernizowany wóz 1234 (ex 193),
który przed laty pełnił rolę wagonu szkoleniowego oraz
kilka wagonów technicznych.
|
|
|
 |
|
 |
|
Pierwszy skreślony wagon nr 194 przebudowano na pług 3084.
Łódź, ZRT na ul. Tramwajowej.
Foto: Wojciech Dębski; 11.1998 r.
|
|
Szkoleniowy 2N1 - 1234 (ex liniowy 193).
Łódź, zajezdnia ul. Telefoniczna.
Foto: Wojciech Dębski; 25.03.1995 r.
|
 |
|
 |
|
2N1 - 212 jako
altanka.
Foto: Wojciech Dębski; 26.03.2011 r.
|
|
2N1 - 182 jako
altanka.
Foto: Wojciech Dębski; 28.11.2009 r.
|
|
|
|
2N1 w
trakcie procesu kasacyjnego.
Wypalone z drewna nadwozie oczekuje pocięcia na złom.
Foto: ze zbiorów Dariusza Walczaka; 1973 lub 1974 r.
|
W dniu 20
marca 2021 roku Klub Miłośników Starych Tramwajów
sprowadził do zajezdni muzealnej Brus nadwozie wagonu
182, które od 46 lat pełniło rolę altanki. Wagon
oczekuje na odbudowę.
|
 |
|
 |
|
Transport
nadwozia 2N1 - 182 do zajezdni Brus.
Foto: Wojciech Dębski; 20.03.2021 r.
|
|
2N1 - 182
w zajezdni Brus.
Foto: Wojciech Dębski; 15.08.2021 r.
|
|
|
Stany inwentarzowe |
|
Rok |
Stan na koniec roku |
Wpisano sztuk |
Numery taborowe pojazdów przyjętych na inwentarz |
Skreślono sztuk |
Numery taborowe pojazdów skreślonych z inwentarza |
|
1950 |
30 |
30 |
181 - 210 |
- |
|
|
1951 |
45 |
15 |
211 - 225 |
- |
|
|
1952 |
45 |
- |
|
- |
|
|
1953 |
46 |
1 |
246 (z
Legnicy) |
- |
|
|
1954 |
47 |
1 |
289 (z Jeleniej Góry) |
- |
|
|
1955 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1956 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1957 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1958 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1959 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1960 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1961 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1962 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1963 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1964 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1965 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1966 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1967 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1968 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1969 |
47 |
- |
|
- |
|
|
1970 |
48 |
1 |
405 (z
Bielska Białej) |
- |
|
|
1971 |
48 |
- |
|
- |
|
|
1972 |
46 |
- |
|
2 |
194, 196 |
|
1973 |
41 |
- |
|
4 |
185, 199, 204, 205, 211 |
|
W 1974 r. wóz 208 otrzymał nr
258 |
|
1974 |
26 |
- |
|
15 |
181, 187, 188, 190, 192, 195,
197, 200, 202, 203, 206, 209, 219, 225, 405 |
|
1975 |
14 |
- |
|
12 |
182, 183, 184, 186, 193, 198,
201, 210,
212, 214,
218,
222 |
|
1976 |
12 |
- |
|
2 |
189, 191 |
|
1977 |
11 |
- |
|
1 |
246 |
|
1978 |
11 |
- |
|
- |
|
|
1979 |
11 |
- |
|
- |
|
|
W 1980 r. wóz 289 otrzymał nr
229 |
|
1980 |
4 |
- |
|
7 |
207, 213, 215, 220, 221, 223,
224 |
|
W 1981 r. wóz 258 otrzymał nr
239 |
|
1981 |
2 |
- |
|
2 |
217, 229 |
|
1982 |
2 |
- |
|
- |
|
|
1983 |
2 |
- |
|
- |
|
|
W 1984 r. wóz 239 otrzymał nr
6 |
|
1984 |
2 |
- |
|
- |
|
|
W 1985 r. wóz 216 otrzymał nr
3216 |
|
1985 |
1 |
- |
|
1 |
6 |
|
1986 |
1 |
- |
|
- |
|
|
1987 |
1 |
- |
|
- |
|
|
1988 |
1 |
- |
|
- |
|
|
1989 |
- |
- |
|
1 |
3216 |
|
kolor szary - wagony dwukierunkowe
kolor czerwony - wagony
jednokierunkowe
kolor zielony - wagony ujednolicone po modernizacji z typem 5N.
|
|
|
|
|
TABOR TRAMWAJOWY
STRONA GŁÓWNA
|
|
